Nederlandse media staan vol met ophef over te hoge concentraties schadelijke fijnstof bij snelladers. Aanleiding is een onderzoek van de University of California naar tientallen Tesla-laadstations, waaruit blijkt dat er rond de snelladers een hogere concentratie schadelijke fijnstof aanwezig is. Berichtgeving over het onderzoek vergt echter een stevige nuance, zo merkt de Vereniging Elektrische rijders op. Wie zich namelijk verder in het onderzoek verdiept, ziet een andere oorzaak van de fijnstof bij de snelladers dan de toonzettende mediakoppen suggereren. Zo blijken snelladers helemaal geen fijnstof uit te stoten, maar zijn het de ventilatoren van de installaties die reeds aanwezige fijnstof op laadpleinen verspreiden. Schadelijke fijnstof is vooral afkomstig uit roetverbranding, bandenslijpsel en remdeeltjes van auto's met brandstofmotoren. Elektrische auto's stoten juist veel minder fijnstof uit.
Ventilatoren verspreiden bestaande fijnstof
Het Amerikaanse onderzoek claimt dat rond snelladers een hogere concentratie schadelijke fijnstof aanwezig is. Deze fijnstof in de lucht rond snelladers is niet wenselijk omdat elektrische auto’s juist op de markt gebracht zijn om de lucht schoner te maken. Wie zich echter inleest in de details van het onderzoek, constateert al snel dat niet de snelladers zelf deze fijnstof uitstoten, maar dat ventilatoren in de laders reeds bestaande schadelijke deeltjes op de laadplaatsen verspreiden. Verder gaat het onderzoek niet in op de herkomst van de gemeten schadelijke fijnstof, maar gezien het feit dat elektrische auto’s veel minder fijnstof uitstoten dan auto’s die op fossiele brandstoffen rijden, is aannemelijk dat de ventilatoren vooral fijnstof afkomstig van auto’s met verbrandingsmotoren verspreiden. Vooral roetverbranding zorgt voor veel fijnstof en elektrische auto's hebben deze fijnstofuitstoot uit de uitlaat niet.
"De VER benadrukt dat snelle conclusies in de media niet kunnen leiden tot tendentieuze berichtgeving over elektrisch rijden. Wie het onderzoek goed leest ziet dat ventilatoren in snelladers bestaande fijnstof, voornamelijk afkomstig van auto's op fossiele brandstof, verspreiden en bovendien liggen daar oplossingen voor klaar."
Elektrische auto’s stoten cumulatief een zesde minder fijnstof uit dan auto’s die rijden op fossiele brandstoffen (bron Nederland Elektrisch). Een andere belangrijke reden daarvan is dat elektrische auto’s een substantieel groter deel van de tijd regenererend remmen en daarmee energie voor de batterij opwekken. Op dat moment komen er geen deeltjes fijnstof vrij omdat remblokken wrijving tegen de schijven veroorzaken of banden slippend remmen. Dat scheelt bijvoorbeeld deeltjes remvoering en deeltjes afkomstig van ‘wrijvende’ banden die in de atmosfeer terecht komen. De fijnstofuitstoot door slijtage van banden en remmen is maar liefst 17% lager bij een elektrische auto.
![]()
Weerlegging nodig
Een tweede belangrijk punt dat bij dit onderzoek weerlegd moet worden is het verschil tussen fijnstofuitstoot bij snelladers en bijvoorbeeld de concentraties die rond tankstations gemeten worden. Wat gebeurt er immers als men dezelfde meting bij een druk tankstation doet? Als we bijvoorbeeld kijken naar de Nederlandse situatie dan rijden er op dit moment zo’n 500.000 volledig elektrische auto’s rond op onze wegen. Deze auto's genereren geen fijnstofuitstoot via de uitlaat. Het totale autopark in Nederland schommelt echter rond de 10 miljoen auto’s en dat betekent dat er dagelijks nog zo’n 9.500.000 auto’s fossiele brandstoffen tanken bij tankstations. Stuk voor stuk auto's die niet alleen fijnstof uit bandenslijtage en remwrijving genereren, maar ook door roetverbranding de concentratie verhogen.
Hoewel het behalen van klimaatdoelstellingen los staat van de uitstoot van het voor onze gezondheid schadelijke fijnstof, is het opmerkelijk dat het International Council on Clean Transportation recent een rapport publiceerde, waarin overtuigend wordt aangegeven dat alleen de volledig elektrische auto in staat is om de negatieve impact op ons milieu te verminderen. Zelfs hybride auto's blijven ver achter.
"Opmerkelijk genoeg laat recent onderzoek van het International Council on Clean Transportation juist zien dat alleen volledig elektrische auto's klimaatdoelstellingen en een veel lagere uitstoot haalbaar maken".
Om een eerlijk vergelijk te maken qua fijnstofconcentratie zouden media zich daarom beslist ook moeten verdiepen in wat fossiele tankinstallaties aan 'fijnstofduiten' in het zakje doen. Door snelle interpretaties van diverse media lijkt het nu net alsof er bij snellaadpleinen een veel hogere concentratie schadelijke fijnstof in de lucht hangt dan op andere plaatsen. Dit zet elektrisch rijden onterecht in een negatief daglicht. Vooralsnog ontbreekt in de verslaggeving het cruciale vergelijk tussen snellaadlocaties en benzinetankstations.
![]()
Oplossingen mogelijk
Hoewel de onderzoekers spreken van een wake-up call, zijn er oplossingen voor handen om de verspreiding van schadelijke fijnstof tegen te gaan. Speciale filters kunnen gemonteerd worden om de stikstofconcentraties hier flink te verminderen. Dit zijn dezelfde oplossingen waarvan FastNed in de recente berichtgeving al aangeeft dat deze gemonteerd zijn in de snelladers van het bedrijf. FastNed voorziet haar installaties namelijk standaard van filters en gaat er daarom vanuit dat deze geen hogere concentratie schadelijke fijnstof veroorzaken. Naar aanleiding van het Amerikaanse onderzoek hebben TNO en het RIVM wel aangegeven de situatie voor Nederland verder te gaan onderzoeken.
Snelladers stoten geen fijnstof uit
De Vereniging Elektrische Rijders pleit er bij vervolgonderzoeken voor om testresultaten in perspectief te plaatsen en gemeten concentraties op laadlocaties onafhankelijk te vergelijken met de metingen bij tankstations. "We moeten altijd voorkomen dat onvolledig onderzoek en snelle conclusies van media leiden tot tendentieuze berichtgeving over elektrisch rijden. Recent onderzoek laat zien dat elektrische auto's significant minder fijnstof uitstoten. Het lijkt er daarom op dat de ventilatoren van de Amerikaanse snelladers fijnstof verspreiden die notabene afkomstig is van roetverbranding bij auto's op fossiele brandstoffen. Dat is echt iets anders dan de mythe dat snelladers zelf fijnstof zouden uitstoten en zorgt ervoor dat we het onderzoek van de University of California niet erg serieus kunnen nemen," zo benadrukt de VER.
![]()
![]()