Orange Fizz Een meer Nederlandse kleur kun je haast niet verzinnen. Knaloranje is ie, ‘onze’ testauto. En weet je wat? Die kleur – door Opel Orange Fizz metallic gedoopt – krijg je standaard op de Corsa. Wat dat betreft past ie dus lekker in ons mooie land. Want mooi is Nederland zeker, zo ontdekken – door omstandigheden, zo zal je begrijpen – steeds meer mensen. Vrolijke verschijning Buiten de grenzen van Nederland op reis gaan, lijkt nog niet heel verstandig. Daarom gaan duizenden Nederlanders op vakantie in eigen land. Wij reden een paar dagen per Corsa-e door Holland. Hoe is dat bevallen? Nou, eigenlijk wel goed. Sowieso is de nieuwe Corsa best een vrolijke verschijning. Helemaal in deze oranje tint. Mensen kijken geregeld even om als je voorbijrijdt. Connectie De connectie met de eveneens uitgesproken gestileerde Peugeot 208 – waarmee de Corsa zijn technische basis deelt – is duidelijk te zien. Niet alleen aan de carrosserievorm, maar ook aan kleine dingen als de transmissiehendel van de automaat en autosleutel. De Corsa heeft natuurlijk een eigen design, maar de basislijnen en techniek komen overeen met de Peugeot. Kleine ‘e’-tjes De cosmetische verschillen met een normale Corsa zijn klein. We bespeuren kleine ‘e’-tjes aan beide kanten op de B-stijl, op de achterklep staat de aanduiding Corsa-e, de elektrische Corsa staat op speciale aero-wielen ter verlaging van de luchtweerstand en natuurlijk ontbreekt er een uitlaat. Het tankklepje is omgedoopt tot laadklepje. Zwaar? Vrolijke vormgeving dus, maar worden we ook vrolijk van de rijkwaliteiten? Zeker, maar wel een paar kanttekeningen. Je bent natuurlijk onderweg met en zwaar accupakket. Het totaalgewicht van de 50 kWh-batterij komt uit 345 kilogram. Dat voel je natuurlijk als je een bocht in stuurt. Een Corsa met benzinemotor voelt lichtvoetiger. Je bent voelbaar onderweg met ‘meer auto’. Dit moet je weten Toch blijft de Corsa-e wel comfortabel. Dat komt omdat Opel de wielophanging heeft aangepast om het extra gewicht van de batterij de kunnen dragen. Opel heeft dit accupakket zo laag mogelijk in de bodemsectie van de auto geplaatst. Dat komt de wegligging weer ten goede. Ruimte-aanbod Een paar praktische zaken die we graag even willen benoemen. De zittingen van de voor- en achterstoelen mogen wat langer en groter. Die zijn nu vrij kort en klein. Het ruimte-aanbod achterin en in de bagageruimte kan beter, er zijn ruimere auto’s in dit segment. Toch is er genoeg ruimte voor de boodschappen of een paar bierkratten. Losse laadkabel Ben je als bestuurder wat langer en zit je dus verder naar achteren, dan snoep je automatisch veel beenruimte weg op de achterbank. Er is ook geen aparte opbergruimte voor je laadkabel, die ligt dus los achterin. Er ontstaat geen vlakke laadvloer als je de rugleuning van de achterbank neerklapt. Tot slot: de besturing is vrij licht. Iets meer gevoel is wenselijk. Actieradius Je moet op papier 337 kilometer kunnen halen op een lading stroom. In de praktijk haal je die waarde natuurlijk niet. Is 300 kilometer dan wel haalbaar? Met moeite. Houd eerder rekening met 200 tot 250 kilometer range. Wie de Corsa-e in de stad rijdt, zal door energieterugwinning en one-pedal-driving veel range kunnen terugwinnen. Op de snelweg is de koek met ongeveer 220 kilometer range wel op. Nog steeds best nette cijfers. 50 kilometer per dag De nauwkeurigheid van de actieradiusmeter kan wat beter. Nu kan de boel soms aardig verspringen waardoor het niet helemaal duidelijk is hoeveel range je hebt. Gemiddeld legt een Nederlander ongeveer 50 kilometer af per dag, dus met een 50 kWh batterij moet je toe kunnen. Rijden in een elektrische auto vraagt natuurlijk om een andere manier van denken. Je moet laden wanneer dat kan en niet wanneer het moet. Handhaaf je dit, dan moet je nooit in de laadproblemen komen. Oplaadtijd Hoelang dat opladen duurt? Dat is afhankelijk van je laadkracht. Met een 11 kW-lader (AC, wallbox) duurt het volledig opladen van de batterij ongeveer 5 uur en 15 minuten. Met 100 kW-laadkracht win je na 12 minuten laden weer 100 kilometer range. Je hebt in dit geval na ongeveer 30 minuten laden weer 80 procent van je accucapaciteit ‘gevuld’. Best snel dus. Eco, Normaal of Sport ‘Snel’ is ook van toepassing op de prestaties van de Corsa-e. Je moet hem dan wel in de Sport-stand zetten. Want alleen heb je de beschikking over de volledige 136 pk en 260 Nm van de elektromotor die onder de motorkap ligt. In standje ‘Normaal’ heb je 109 pk/220 Nm en in Eco is dat 82 pk/180 Nm. Logischerwijs kom je in Eco het verst, maar de meeste lol heb je in Sport. Het direct beschikbare koppel is gewoonweg leuk. Inhalen is een fluitje van een cent en wegrijden bij stoplichten is vermakelijk. D of B? En net zo eenvoudig als wegrijden is tot stilstand komen. In de normale D-stand remt de elektromotor net zo sterk af als een benzine- en dieselmotor met automaat. Het is zonde om hem in D te laten staan, want zo benut je niet de volledige capaciteit van de aandrijflijn. Zet de transmissiehendel bij voorkeur in ‘B’. Dan vertraag je extra op de elektromotor en win je extra energie terug bij uitrollen. Anticiperend rijden Met een elektrisch rijden ontdek je een nieuwe manier van rijden. En die manier is bijzonder leuk, op voorwaarde dat je de werkwijze van hoe je met een elektrische auto moet omgaan maar accepteert. Meer anticiperend rijden, vooruitplannen met opladen, laden wanneer dat kan en niet wanneer dat moet en het hanteren van een meer rustige rijstijl zijn belangrijk om maximaal te kunnen genieten van een elektrische auto. Conclusie Lol heb je nog steeds in de Corsa-e. Het is simpelweg een vrolijk ding met voldoende comfort en prima infotainmentvoorzieningen. Hij heeft ook zijn prijs mee. Hij kost 30.499 euro. Wacht je tot de subsidiepot voor elektrische auto’s voor particulieren in 2021 weer gevuld is, dan kun je zomaar 4.000 euro korting krijgen. Dan betaal je nog 26.499 euro en dan is de Corsa-e plotsklaps een van de voordeligste elektrische auto’s van Nederland. De Corsa-e komt het best tot zijn recht in de stad. Daar is het een heerlijk wendbaar en behendig wagentje met pittige prestaties veroorzaakt door het hoge koppel van een elektromotor. Je schiet door het verkeer en optrekken en afremmen is geen straf. Lees hier nog een test van de elektrische Opel Corsa-e. Het bericht Autotest – Rijden met Opel Corsa-e (2020) in Nederland verscheen eerst op ZERauto.nl .
Modellen zonder verbrandingsmotor Erwin Jongh is verantwoordelijk voor de uitrol van Toyota-modellen zonder verbrandingsmotor die lokaal emissievrij kunnen rijden. Een model als de Toyota ProAce Electric bijvoorbeeld, een bestelauto die voor de Nederlandse markt volgens hem bijzonder interessant is. Hoogwaardig EV-netwerk Jongh: “In Nederland staan al dik 70.000 publieke laadpalen. Dat worden er nog veel meer, want de overheid gaat hierin de komende jaren extra investeren. Dat is alleen maar positief voor een auto als de ProAce Electric.” Hij vervolgt: “Omdat Nederland al een zeer hoogwaardig EV-netwerk heeft en deze in de toekomst alleen maar beter wordt, kun je een elektrisch voertuig vrijwel overal opladen.” Broertjes Natuurlijk is de ProAce Electric wat concept niet uniek ten opzichte van zijn broertjes: de Opel Vivaro-e, Peugeot e-Expert en Citroën e-Jumpy. Die voertuigen zijn technisch identiek aan de Toyota en zijn net als de ‘Japanner’ leverbaar met een 50 kWh of 75 kWh accu. Vanafprijzen Peugeot heeft de laagste vanafprijs. De Toyota is verreweg het duurst. De prijzen op een rij: Peugeot e-Expert Vanafprijs 50 kWh: 28.300 euro, exclusief BTW en BPM Vanafprijs 75 kWh: 36.700 euro, exclusief BTW en BPM Citroën e-Jumpy Vanafprijs 50 kWh: 29.300 euro, exclusief BTW en BPM Vanafprijs 75 kWh: 36.700 euro, exclusief BTW en BPM Opel Vivaro-e Vanafprijs 50 kWh: 30.599 euro, exclusief BTW en BPM Vanafprijs 75 kWh: 38.999 euro, exclusief BTW en BPM Toyota ProAce Electric Vanafprijs 50 kWh: 35.995 euro, exclusief BTW en BPM Vanafprijs 75 kWh: 41.545 euro, exclusief BTW en BPM Garantie De Peugeot e-Expert, Citroën e-Jumpy en Opel Vivaro-e worden standaard geleverd met twee jaar fabrieksgarantie, zonder kilometerlimiet. Tegen meerprijs is de garantie van de auto te verlengen met 1, 2 of zelfs 3 jaar, afhankelijk van het moment waarop je beslist om te verlengen. Je kunt tot maximaal 5 jaar garantie krijgen. Op de batterij geldt voor deze drie modellen 8 jaar garantie op de batterij tot 160.000 kilometer. Unieke garantie Toyota vaart wat garantie een eigen koers. Jongh: “Op de batterij – die 50 kWh of 75 kWh groot is – geven we een unieke garantie, te weten 1 miljoen kilometer of vijftien jaar. We willen ondernemers met de uitgebreide garantie laten zien dat je ook bij volledig elektrisch rijden altijd op je bedrijfswagen kunt vertrouwen. Vooruitdenken is belangrijk, helemaal nu we steeds voorzichtiger om willen gaan met het milieu. We laten hiermee ook zien dat we verder kijken dan alleen de eerste gebruiker. Ook de tweede, derde of zelfs vierde eigenaar kan zodoende nog een voertuig kopen met garantie. De langere garantietermijn is ook gunstig voor de restwaarde en dat is weer interessant voor de ondernemer.” One size fits all, dat werkt niet In de bedrijfsautosector is ‘one size fits all’ een verkeerde aanpak. Elke ondernemer heeft eigen wensen. Een hovenier heeft andere wensen dan een pakketbezorger of iemand die de kinderen naar school brengt. We bieden om die reden verschillende varianten aan. Er is in de basis al keuze uit drie modelvarianten: de Compact, de middelgrote Worker en de grotere Long Worker. Toyota levert ook versies met dubbele cabine geschikt voor zes inzittenden en met een laadvolume van 4 m3. De ProAce Electric Truck biedt versies met een open laadbak of een kipper, handig voor gemeentes, groenvoorziening en aannemers. Een truck met maatwerkopbouw, met een laadvolume tot 10,5 m3, is interessant voor onder meer thuisbezorgservices. Laat? Of op tijd? Guido Roozekrans, woordvoerder van Toyota Nederland: “We zijn relatief laat met de introductie van een volledig batterij-elektrisch model, dat klopt, maar Toyota staat er heel goed voor. Onze gemiddelde CO2-uitstoot is beter dan van alle andere automerken. We hebben daardoor geen stress met het snel moeten drukken van onze gemiddelde CO2-uitstoot van de complete vloot. We zijn al jaren bezig met hybrides en daar plukken we nu de vruchten van, al blijft het belangrijkste voordeel voor de klant: een lager brandstofverbruik.” CO2-emissie of stikstof Erwin Jongh: “Toch is niet zozeer de CO2-emissie een issue, maar de uitstoot van stikstof. In binnensteden gelden vooral op het gebied van stikstof steeds strengere regels. Veel bestelauto’s met een dieselmotor mogen de binnenstad niet meer. En dat terwijl de druk op binnensteden steeds groter wordt, want we bestellen steeds meer online. Boodschappen maar ook kleding en andere bestellen we massaal online en laten we thuis bezorgen. Helemaal in een tijd waarin we vaker vanuit huis werken, nu sterk van toepassing dankzij het COVID19-virus. We moeten daardoor snel aanpakken. Gelukkig kunnen we dat. Een ding is zeker: ‘zero emission stadslogistiek’ wordt steeds relevanter.” Waarom dan? Waarom? Simpel: steeds meer gemeentes gooien de binnenstad op slot voor bestelauto’s met een dieselmotor. Alleen met een volledig elektrische aandrijflijn – waarmee je dus lokaal emissievrij kunt rijden – kom je er nog in. Dat biedt kansen voor auto’s als de ProAce Electric.” Dienstverlening Roozekrans: “Dienstverlening is net zo belangrijk als het product zelf. Een ondernemer zit niet te wachten op gedoe. Ontzorgen en coachen, daarop ligt de focus. Jongh vult aan: “Met coachen doelen we op de methode om te zorgen dat een klant altijd met het juiste product op pad gaat. We kunnen iemand wel in een ProAce Electric praten, maar als die persoon continu op de snelweg is te vinden, dan gaat dat natuurlijk niet werken. Een dieselmotor is het zuinigst op de snelweg, een elektrische auto is het zuinigst in de stad. De rollen zijn voor een EV dus omgedraaid. Dat zal vast even omdenken zijn voor de klant.” Uitleggen Jongh: “We moeten ook proberen om alles zo duidelijk mogelijk uit te leggen aan een klant. Over het opladen bijvoorbeeld. Want hoe leg je nu 1-fase of 3-fase laden uit? We proberen het simpel te houden. Wil je een zwembad vullen met één waterslang, of met drie waterslangen? Met dat laatste ben je veel sneller klaar. Overigens leveren we in Nederland standaard een 3-fase laadsysteem. Coachen is voor het bedrijf belangrijk, want je moet als bedrijf goed gaan nadenken op welke routes je een ProAce Electric inzet. In de stad komt ie veel beter tot zo’n recht, dus is heel veel interessanter om hem dan aan een werknemer mee te geven die vrijwel altijd in de stad zijn werk doet.” Het bericht Hoe Toyota hoopt te scoren met zijn elektrische bestelauto verscheen eerst op ZERauto.nl .
1.100 exemplaren Onto heeft 1.100 exemplaren van de ZOE besteld bij Renault. Het is de grootste order ooit voor de Britse divisie van Renault. Onto heeft al ongeveer 200 stuks van de ZOE rijden. Daar komen er nu dus 1.100 bij. 395 kilometer range Voor Renault fijn zaken doen, helemaal in deze tijd. Onto heeft 550 exemplaren van de R135 Z.E. 50 besteld en 550 stuks van de GT Line-uitvoering van de R135 Z.E.50. De batterij in de ZOE heeft een capaciteit van 52 kWh, goed voor een WLTP-range van 395 kilometer. Leven met een Renault ZOE 50 kWh – EINDOORDEEL Het bericht Mega-order voor elektrische Renault ZOE verscheen eerst op ZERauto.nl .
Forse investeringen Ford investeert wereldwijd meer dan 11,5 miljard dollar in de ontwikkeling van volledig elektrische voertuigen. De eerste wereldwijd verkochte EV is de nieuwe Mustang Mach-E die begin 2021 op de Nederlandse markt komt. RTR Vehicles Om te laten zien wat de Mach-E in huis heeft en wat er mogelijk is met BEV-technologie, heeft Ford deze one-off Mach-E ontwikkeld in samenwerking met het Amerikaanse RTR Vehicles. Ron Heiser, chief programma engineer van de Mustang Mach-E: “Deze Mustang Mach-E 1400 is op de schaal van ‘insane’ echt onovertroffen, met dank aan Ford Performance en RTR.” 10.000 arbeidsuren Als basis is een witte Mustang Mach-E GT gebruikt. Het chassis en de aandrijflijn zijn op verschillende manieren af te stellen, zodat de auto voor meerdere doeleinden geschikt is. Er zijn 10.000 arbeidsuren in het project gegaan. Geen restricties De Mustang Mach-E 1400 is ontwikkeld zonder enkele restrictie. Alles was geoorloofd. De aerodynamica is verder geoptimaliseerd voor verbeterde koeling en meer downforce op de frontsplitter en achterspoiler. De neerwaartse druk is meer dan 1.000 kilogram bij een snelheid van 257 km/u. Zeven elektromotoren Het voertuig is uitgerust met zeven elektromotoren, ofwel vijf meer dan in de Ford Mustang Mach-E GT. Drie elektromotoren zijn gekoppeld aan de vooras. De achteras heeft vier ‘pancake style’ elektromotoren. Een enkele aandrijfas verbindt ze aan differentiëlen waarmee meerdere instellingen mogelijk zijn voor diverse doeleinden, van driften tot racen op hoge snelheid. “De uitdaging was het beheersen van het extreme vermogen van de zeven motoren”, zegt Mark Rushbrook, autosportdirecteur van Ford Performance. RWD, FWD, AWD Schakelen tussen achterwielaandrijving, vierwielaandrijving en voorwielaandrijving is heel eenvoudig. Het verschil tussen een drift- of circuitopstelling is groot. Voor driften worden er andere draagarmen en een gewijzigde stuurinrichting gemonteerd. Dit maakt extreme stuurhoeken tijdens het driften mogelijk. De vermogensafgifte kan gelijkmatig worden verdeeld tussen de voor- en achteras. Het is ook mogelijk om al het vermogen naar alleen de vóór- of achteras te sturen. 56,8 kWh accu Het 56,8 kWh batterijpakket bestaat uit nikkel-mangaan-kobalt-buidelcellen voor ultrahoge prestaties en een zeer hoge ontladingssnelheid. Het batterijsysteem is ontworpen om tijdens het opladen te worden gekoeld met een speciale diëlektrische koelvloeistof, waardoor de oplaadtijd tussen de runs wordt verkort. Brembo Een elektronische rembekrachtiger is geïntegreerd om diverse niveaus van regeneratief remmen mogelijk te maken. Het systeem werkt samen met ABS en stabiliteitscontrole om het remsysteem te optimaliseren. De auto is uitgerust met Brembo-remmen, bekend van de Mustang GT4-racer. Ford past ook een hydraulisch handremsysteem voor driftsessies toe dat samenwerkt met de voertuigelektronica om de aandrijving van de achterste elektromotoren tijdelijk te onderbreken. Organisch De Ford Mustang Mach-E 1400 dient verder als proeftuin voor nieuwe materialen. De motorkap is gemaakt van organische composietvezels, een lichtgewicht alternatief voor de koolstofvezel dat Ford voor de rest van het voertuig heeft gebruik. Het bericht Ford presenteert 1.419 pk sterke Mustang Mach-E verscheen eerst op ZERauto.nl .
Laadtijd verkorten “Voor eind 2020 krijgt de EQC een update. We gaan we de laadtijd verkorten. Het systeem gaat dan van 7,4 kW naar een 11 kW onboard lader”, zegt Kelz. Stopcontact Met het huidige systeem (7,4 kW laadkracht) is de 80 kWh grote en 652 kilogram zware batterij na ongeveer 11 uur opgeladen. Met een normaal stopcontact mag je rekenen op zo’n 20 uur. Opladen bij een snellader (DC) gaat een stuk sneller (tot 110 kW). In 40 minuten is de batterij dan van 10 tot 80 procent opgeladen. Dit wordt allemaal sneller volgens Kelz. 11 kW was altijd de bedoeling “Het is altijd onze intentie geweest om de EQC van begin af aan te leveren met een 11 kW onboard lader, maar die was nog niet voldoende verkrijgbaar in de beginfase van het model. Eind 2020 maken we dat met een technische update goed”, stelt Kelz. Autotest – Mercedes-Benz EQC 400 4Matic (2019) Het bericht Eind 2020 update voor Mercedes-Benz EQC verscheen eerst op ZERauto.nl .
Nissan Ariya Een paar uur nadat Nissan het doek van de Ariya heeft getrokken – online, want Corona – spreken we Marco Fioravanti, VP Product Planning bij Nissan Europe en Helen Perry, Head of Electric Vehicles, Nissan Europe. We krijgen eerst een trotse en breed lachende Italiaan op ons scherm. Marco Fioravanti werkt sinds 2015 aan het Ariya-project, en kan nu eindelijk de wereld vertellen waar Nissan mee bezig is geweest. Hij verklaard zijn glimlach: “We zijn enorm trots, we hebben een auto neergezet met gigantisch veel mogelijkheden. Dankzij ons nieuwe EV-platform biedt de auto zeeën van ruimte, het is dus een ideale gezinsauto. Maar dankzij de e-4ORCE aandrijflijn, is het ook een uiterst sportieve auto. Met een 0 tot 100 km/u tijd van 5,1 seconden, is hij zelfs sneller dan een Nissan 370z!” Best of both worlds Met de Ariya brengen de Japanners eigenlijk twee modellen samen: de Leaf en de Qashqai. Met beide auto’s liep Nissan ver vooruit op de concurrentie. Met de Qashqai introduceerde Nissan in 2007 de eerste crossover SUV ter wereld, en in 2010 was de Nissan Leaf ’s werelds eerste in massa geproduceerde elektrische auto. De Nissan Leaf was dan ook tot voorkort de best verkochte elektrische auto ter wereld. In augustus is er zelf reden voor een feestje, verteld Helen Perry ons. Dan rolt namelijk de 500.000ste Leaf van de band, in de Nissan-fabriek in het Engelse Sunderland. “Waar andere merken pas net beginnen aan hun eerste EV, introduceren wij nu al onze derde generatie. We lanceren niet alleen een nieuw model, ook een vernieuwd merk. Het is dan ook geen toeval dat we vandaag het nieuwe logo introduceren”, aldus Perry. “Het nieuwe logo staat nog steeds voor de rijzende zon, maar ook voor een nieuw digitaal tijdperk. Het is alweer twintig jaar geleden dat we het uitgaande logo introduceerde. Het nieuwe logo wordt op de Ariya dan ook verlicht door twintig LED-lampjes.” Ruimte Perry vervolgt: “De Nissan Ariya is ideaal voor Europeanen. Hij is iets groter dan de Qashqai, maar iets kleiner dan de X-Trail. Vanbinnen is hij echter groter dan de X-Trail. Dit komt omdat we veel componenten, zoals de airconditioning, naar voren hebben geplaatst, waar normaal gesproken een traditionele brandstofmotor zou zitten.” Batterij Onderhuids is er ook van alles te melden. De Ariya heeft – in tegenstelling tot de Leaf – een CCS aansluiting en een watergekoeld accupakket. Dit biedt vooral veel waarde tijdens het snelladen langs de snelweg. Het accupakket is zo beter gekoeld, waardoor hij langer met een hogere snelheid kan laden. De Ariya kan met 130 kW snelladen, en dankzij een 3-faselader tot 22 kW thuisladen. 500 kilometer De volledig elektrische crossover is dankzij het laadvermogen geschikt voor lange reizen, iets wat ze erg belangrijk vinden bij Nissan. Fioravanti: “Omdat de Ariya tot 500 kilometer ver kan op een enkele lading en binnen 30 minuten zo’n 300 kilometer kan bijladen, is de auto binnen Europa zeer geschikt voor lange reizen. Als je 800 kilometer moet rijden op een dag, hoef je maar drie keer een half uur te laden.” Ariya e-4ORCE Maar nog even terug naar de Ariya e-4ORCE Peformance, want daar kijken wij vooral naar uit. We vragen aan Fioravanti waarom er eigenlijk geen Nismo-badge op deze wolf in schaapskleren zit. Want de cijfers liegen er niet om: 0 tot 100 km/u in 5,1 seconden, 394 pk en 600 Nm. De vrolijke Italiaan moet lachen om onze vraag, hij had hem nog niet eerder gekregen. Volgens Fioravanti zijn er voorlopig geen plannen voor een Ariya Nismo: “Dankzij Nismo hebben we veel ervaring met performance cars , en dat komt duidelijk terug in de Ariya. Met de e-4ORCE aandrijflijn heb je de prestaties van een Nismo-model, maar dan zonder de badge.” 2021 De introductie van de Nissan Ariya staat gepland begin 2021. De prijzen van het nieuwe model worden de komende maanden bekend gemaakt. Het bericht Nissan Ariya: “Een auto met gigantisch veel mogelijkheden” verscheen eerst op ZERauto.nl .
E-Klasse “We komen – zoals we al reeds hebben aangekondigd – met BEV’s in alle modelsegmenten. Dat betekent dat we ook met een model in de E-Klasse-familie komen”, zegt Kelz in een interview met AutoRAI.nl/ZERauto.nl. EQE? Meer details kan Kelz nog niet noemen, maar het gamma batterij-elektrische auto’s van Mercedes-Benz is vrij logisch opgebouwd. Want het merk gebruikt de type-aanduiding ‘EQ’ gevolgd met een extra letter. Denk maar aan de EQC , EQV en de op stapel staande EQA. Een elektrisch model in de E-Klasse-familie kan daardoor heel goed EQE gaan heten. Naar verwachting komt de elektrische versie van de E-Klasse in de komende jaren op de markt. E-Klasse All-Terrain Kelz bevestigt in het interview ook dat de E-Klasse All-Terrain een toekomst heeft binnen het E-Klasse-gamma. “Dit model gaan we niet schrappen”, zegt hij. “Sterker nog: de All Terrain is erg succesvol, daarom introduceren we ook meer motoren met de introductie van de vernieuwde E-Klasse. Ook in de toekomst blijft de All-Terrain dus in het programma.” Het bericht “Elektrische auto in E-Klasse-familie op komst” verscheen eerst op ZERauto.nl .
Subsidie elektrische auto In Nederland is de bodem van de subsidiepot inmiddels bereikt , maar in Duitsland beginnen ze pas met het uitdelen van geld. Het komt op een goed moment, want de ene naar de andere Duitse automaker komt met een elektrische auto. Om zakelijke rijders in een elektrische auto te krijgen, komt de Duitse overheid met een forse subsidie: 6.100 euro. Elektrische auto leasen Dat is een flink bedrag, waar je best een leuke auto van kunt leasen voor een jaar of twee. Laat dat nu ook exact het geval zijn. De Duitse dealerketen Autohaus König is meteen op de subsidie gesprongen en heeft een bijzondere aanbieding: lease twee jaar een Renault Zoe voor nop. De subsidie dekt namelijk alle kosten. Geen addertje onder het gras Er zitten een paar haken en ogen aan, maar daar is prima mee te leven. Zo gaat het om de basisuitvoering van de nieuwe Zoe en het aantal jaarlijkse kilometers ligt op 10.000 kilometer. De verzekering (29 euro per maand) moet je wel zelf betalen, en natuurlijk de stroom die je verbruikt. Er zit geen addertje onder het gras. Autohaus König heeft al 3.000 aanvragen binnen en inmiddels driehonderd leasecontracten afgesloten. Het einde is nog lang niet in zicht, ze kunnen de aanvragen voorlopig niet aan. Porsche teruggevonden in Spanje dankzij Tesla Het bericht Renault Zoe letterlijk gratis in Duitsland dankzij flinke subsidie verscheen eerst op ZERauto.nl .
Volvo 40.2 Polestar staat inmiddels op zijn eigen benen, maar de connectie met Volvo is nog duidelijk zichtbaar. De Polestar 2 is dan ook eigenlijk een ‘oude’ conceptcar van Volvo: de Volvo 40.2. Polestar heeft het ontwerp cadeau gekregen en heeft er zijn eigen draai aan gegeven. Dit alles onder toezicht van het Chinese Geely, dat zowel Polestar als Volvo in handen heeft. Start-up Polestar is daarom wel een vreemd merk. Het merk voelt als een start-up aan, maar het heeft dankzij zijn relatie met Volvo eigenlijk al 90 jaar ervaring. In de praktijk blijkt het een sterke combinatie. Je krijgt de betrouwbaarheid en kwaliteit van een ervaren automaker, maar ook alle hippe tech en design-features waar veel automakers niet aan durven te beginnen. Op die ene populaire Amerikaanse automaker na dan. Kilometers Op papier zijn de cijfers van de Polestar 2 veelbelovend. De auto heeft twee elektromotoren: één voor en één achter en zijn samen goed voor 408 pk en 660 Nm. De gemiddelde Nederlander heeft nog nooit zoveel pk’s en koppel tot zijn beschikking gehad. De auto vliegt dan ook binnen 4,7 seconden van 0 naar 100 km/u. De topsnelheid ligt op 205 km/u. Maar aan al die kracht heb je weinig als je er maar kort van kunt genieten. Gelukkig ligt er een accupakket met een capaciteit van 78 kWh in de bodem, waardoor je op papier 470 kilometer (WLTP) kunt rijden voordat je een lader moet opzoeken. In de praktijk zal het iets minder zijn, zo’n 400-430 kilometer. Laden bij een snellader kan tot 150 kW. Zo is de accu binnen 40 minuten van 0 tot 80% geladen. Een prima laadsnelheid, zodat op vakantie gaan ook geen probleem is met de Polestar 2. Als er een dekkend laadnetwerk langs de route staat uiteraard. De auto kan thuis of bij een openbare laadpaal 3-fase laden tot 11 kW. Binnen zeven uur is de Polestar 2 volledig opgeladen. Zo weet je zeker dat de accu iedere ochtend weer voor 100% gevuld is. Kwaliteit Bij het dichtslaan van de deuren horen we het meteen: dit is geen auto van een start-up. Ook als we rondkijken in het interieur denken we hardop: “Dit hebben ze vaker gedaan”. Het minimalistische dashboard voelt goed aan en oogt bijzonder strak. Het centraal geplaatste infotainment-scherm reageert razendsnel. Daar komt dat start-up gevoel weer naar boven. We gaan zo snel al wel kunnen door alle menu’s heen en proberen Google Maps sneller uit te zoomen dan de internetverbinding het aan kan. Maar het lukt niet, het systeem is ons te snel af. Android Automotive OS Google Maps hebben we overigens niet via onze smartphone of Android Auto draaiend op het scherm. De populaire navigatie-app zit namelijk standaard in het infotainmentsysteem. Hoe dat kan? Polestar heeft een wereldwijde primeur: het is de eerste auto die gebruik maakt van Android Automotive OS. Dit besturingssysteem moet je niet verwarren met Android Auto of Apple CarPlay, maar kun je eerder vergelijken met Windows op een pc of macOS op een Mac. Het systeem is erg overzichtelijk en komt het best tot zijn recht als je gebruik maakt van een Google-account. Het systeem weet dan precies hoe je leven en je agenda eruit ziet, waardoor de auto een verlengstuk van je leven wordt. Net zoals je smartphone dus. Android Automotive OS werkt in de Polestar 2 ook prima als je niet in het Google-ecosysteem zit. Je kunt dan gewoon gebruik maken van Google Maps als je navigatiesysteem en Google Assistent als vraagbaak. Je roept simpelweg “Hey Google!” en stelt vervolgens je vraag. “Wat wordt het weer vanmiddag?” of “Wie heeft de driepuntsgordel uitgevonden?” bijvoorbeeld. Als je wel via een Google-account verbonden bent kun je ook vragen of Google thuis de verwarming vast wil aanzetten. Dat kan zelfs een Tesla nog niet. Uiteraard kan het systeem ook slechte moppen tappen en kun je vragen of Google kan beatboxen, dat is nou eenmaal start-up humor… Opties Een auto uitzoeken en samenstellen doe je vaak ’s avonds op de bank. Een leuk karweitje waar je alle opties eens langs gaat, en vaak schrikt van het eindbedrag. Bij Polestar nemen ze een hoop lol van je af, want er zijn eigenlijk nauwelijks opties verkrijgbaar. Dit zeggen we met een knipoog, want wij vinden het eigenlijk een toffe zet van de Zweedse fabrikant. Automakers maken je normaal gesproken lekker met een lage vanafprijs, maar dan krijg je meestal een basisuitvoering met raampjes die je zelf omhoog moet draaien. Vervolgens moet je twintig dure opties aanvinken om de auto enigszins naar wens te maken. Aan opties verdienen automakers bakken met geld, en daar zegt Polestar nee tegen. Bijna alles zit in de basisprijs, op een elektrische trekhaak en verschillende carrosseriekleuren na. Performance Pack Polestar 2 Of toch niet? De testauto waar wij mee rijden heeft namelijk wel één optie: het Performance Pack. En dat is een dure optie: 6.000 euro. Deze optie is voor de sportieve rijder interessant, maar de doorsnee Nederlander kan gerust zonder. Wij zijn echter niet vies van een flink potje stuurwerk, dus zouden al snel een vinkje zetten achter deze optie. Wat je krijgt? Öhlins Dual Flow Valve instelbare dempers (22 standen), 20-inch lichtmetalen wielen, Brembo remmen en gouden ventieldoppen, remklauwen en veiligheidsgordels. Dankzij de sportieve remmen en dempers kun je extra veel genieten van alle 408 pk’s. De auto ligt strak op de weg en bochten zijn geen probleem voor de zware Polestar 2. Hij weegt namelijk wel 2100 kilo. Je moet het wel doen met wat minder comfort. Ook het rolgeluid van de grote banden valt extra op in een stille elektrische auto. Geen isolatie die dat kan verhinderen helaas. Bovendien zorgen de grote wielen voor een hoger energieverbruik. Ga dus goed na wat voor rijder je bent, en of deze ongemakken het plezier dat je er voor terugkrijgt het waard is. Conclusie We zullen er niet omheen praten, we zijn erg onder de indruk van de Polestar 2. Maar we moeten het wel even over de elektrische olifant in de kamer hebben: Tesla. Al jaren proberen verschillende automakers een Tesla killer te maken. Keer op keer faalden ze, omdat het vaak ging om modellen met te kleine accu’s, slechte laadtijden en weinig innovatie. Polestar heeft zijn zaakjes echter goed voor elkaar en biedt een goed alternatief voor de Model 3 (Dual Motor Long Range). De Polestar 2 en Model 3 verschillen niet heel veel van elkaar, op een paar punten na. De Model 3 heeft meer range en kan sneller lader (tot 250 kW) maar de Polestar 2 heeft een stijlvol interieur en geniet van Europese bouwkwaliteit . Ook de laadruimte van de 405 liter (Polestar 2) tegenover de 425 liter van de Tesla zal het verschil niet maken. Het zal voornamelijk van je smaak afhangen welke auto je voorkeur heeft. De Polestar 2 is er vanaf 59.800 euro en is te bestellen via de website . Wie de auto eerst met zijn eigen ogen wil zien, kan terecht bij zogeheten Polestar Spaces. Dit zijn een soort Apple Stores, maar dan van Polestar. Er zijn er vier in Nederland: in Amsterdam, Eindhoven, Rotterdam en Leidschendam. Het bericht Autotest – Polestar 2 (2020) verscheen eerst op ZERauto.nl .
Grote verwachtingen De nieuwe Ariya komt boven de Leaf in het EV-programma van Nissan. De Japanse autobouwer heeft wereldwijd grote verwachtingen van het model. Nissan ziet deze Ariya namelijk als gamechanger, als hét model dat een nieuw tijdperk van Nissan in zal luiden. Alles is nieuw Eigenlijk is alles aan de Ariya noemenswaardig. De SUV heeft als eerste de nieuwe designtaal van Nissan. Toekomstige Nissan-modellen nemen diverse designkenmerken over. Daarnaast geeft ook de interieuropzet van de Ariya een voorproefje van op stapel staande modellen. Nieuw logo van Nissan En we hadden hem al genoemd: het nieuwe logo van Nissan. Die debuteert op de Ariya. Opnieuw staat de merknaam ‘Nissan’ centraal. De elektrische voertuigen van Nissan krijgen een exclusief verlicht logo dat wordt verlicht door 20 LED-lampjes, een subtiele knipoog naar het aantal jaren tussen het uitgaande en dit nieuwe logo. Vijf verschillende versies Maar laten we allereerst even de rapportcijfers van de Ariya benoemen, want daar zit je als consument natuurlijk op te wachten. Er komen voor de Europese markt vijf verschillende versies. Het gaat om de volgende modellen: Ariya (2WD) 63 kWh Accucapaciteit : 65 kWh Bruikbare accucapaciteit : 63 kWh Vermogen : 160 kW (218 pk) Koppel : 300 Nm 0-100-tijd : 7,5 seconden Topsnelheid : 160 km/u Actieradius : 360 km (WLTP, voorlopige cijfers) Ariya (2WD) 87 kWh Accucapaciteit : 90 kWh Bruikbare accucapaciteit : 87 kWh Vermogen : 178 kW (242 pk) Koppel : 300 Nm 0-100-tijd : 7,6 seconden Topsnelheid : 160 km/u Actieradius : 500 km (WLTP, voorlopige cijfers) Ariya (4WD – e-4ORCE) 63 kWh Accucapaciteit : 65 kWh Bruikbare accucapaciteit : 63 kWh Vermogen : 205 kW (279 pk) Koppel : 560 Nm 0-100-tijd : 5,9 seconden Topsnelheid : 200 km/u Actieradius : 340 km (WLTP, voorlopige cijfers) Ariya (4WD – e-4ORCE) 87 kWh Accucapaciteit : 90 kWh Bruikbare accucapaciteit : 87 kWh Vermogen : 225 kW (306 pk) Koppel : 600 Nm 0-100-tijd : 5,7 seconden Topsnelheid : 200 km/u Actieradius : 460 km (WLTP, voorlopige cijfers) Ariya (4WD – e-4ORCE) 87 kWh Performance Accucapaciteit : 90 kWh Bruikbare accucapaciteit : 87 kWh Vermogen : 290 kW (394 pk) Koppel : 600 Nm 0-100-tijd : 5,1 seconden Topsnelheid : 200 km/u Actieradius : 400 km (WLTP, voorlopige cijfers) Grootste range Dat zijn de cijfers per versie. Wie de grootste range wenst, moet kiezen voor de Ariya 87 kWh met tweewielaandrijving. Staat er e-4ORCE op de achterkant, dan heeft de Nissan twee elektromotoren. De e-4ORCE-technologie zorgt voor een uitgebalanceerde vermogensverdeling over de vier wielen. Het trekvermogen bedraagt maximaal 1.500 kilogram. Drie rijmodi Er is keuze uit drie rijmodi, te weten Standard, Sport en ECO (e-4ORCE-modellen hebben de extra modus Snow). Met deze modi kan de bestuurder het rijgedrag aanpassen op de eigen voorkeuren en de omstandigheden. Andere kenmerken Nissan: “De zeer sterke carrosseriestructuur en supersnel reagerende tandheugelstuurinrichting van de Ariya maken onmiddellijke stuurreacties mogelijk. Tegelijkertijd zorgt de 50:50 gewichtsverdeling tussen voor en achter – mogelijk gemaakt door de lage positie van de batterij – voor een voorspelbaar gedrag in alle soorten bochten. Ook de vlakke, aerodynamische onderzijde helpt draagt bij aan een stabiele rit. Dankzij de kleine draaicirkel is de Nissan Ariya niet alleen geschikt voor de snelweg, maar ook voor smalle straten en parkeren.” Oplaadtijden Nissan Ariya De Nissan Ariya is te rijden met one pedal driving en wint tijdens afremmen ook energie terug. Daarnaast is de crossover geschikt voor snelladen, waarbij in Europa gebruikt wordt gemaakt van Combined Charging System (CCS). De Nissan Ariya 63 kWh-versies worden geleverd met een 7,4 kW-lader voor thuisgebruik, de 87 kWh heeft een 22 kW 3-faselader voor thuisladen. De Ariya is ook geschikt voor snelladen tot 130 kW. Rijhulpsystemen De Nissan Ariya is uitgerust met diverse rijhulpsystemen, zoals een 360-graden camera (Intelligent Around View Monitor), een botspreventiesysteem (Intelligent Forward Collision Warning en Intelligent Emergency Braking) alsook Rear Automatic Emergency Brake dat de auto automatisch afremt indien de bestuurder tijdens het achteruit rijden een persoon of object over het hoofd ziet. Afmetingen De Ariya is 4.595 mm lang, 1.850 mm breed en 1.660 mm hoog. De wielbasis bedraagt 2.775 mm. Het gewicht varieert van 1.800 tot 2.300 kilogram. De bagageruimte bedraagt 468 liter voor de 2WD-versie en 415 liter voor de 4WD-variant. Standaard staat de Ariya op 235/55 R19-banden. Optioneel levert Nissan 255/45 R20-schoeisel. Kleuren Nissan levert de Ariya in zes tweekleurencombinaties, elk met een zwart dak. Nissan levert ook vier kleuren met één kleur. Noemenswaardig is de kleur Akatsuki: een tweekleurig Copper-exterieurkleurpakket. De combinatie van koperkleur met een zwart dak moet de carrosserielijnen extra benadrukken. Interieur De instelbare middenconsole kan naar individuele voorkeur van de bestuurder worden verplaatst en de instelling kan worden opgeslagen in het bestuurdersprofiel. Bij een volgende rit wordt alles dan automatisch ingesteld. Op de console zit een nieuwe transmissiehendel. De vlakke vloer – dankzij de plaatsing van de batterij onderin het chassis – en de slanke Zero Gravity-stoelen zorgen voor veel beenruimte. Capacitieve haptische schakelaars Er zijn geen knoppen en schakelaars zoals die te vinden zijn in conventionele auto’s. Primaire functies van de klimaatcontrole zijn geïntegreerd in het centrale deel van het dashboard, in de vorm van ‘capacitieve haptische schakelaars’. Deze virtuele schakelaars bieden hetzelfde gevoel als mechanische schakelaars, doordat ze trillen als ze worden aangeraakt. Ze verschijnen alleen wanneer de auto is ingeschakeld. ‘Hey Nissan of ‘Hello Nissan’ Onder het midden van het dashboard zijn een centraal opbergvak en een uitvouwbaar blad geplaatst. Het uitschuifbare tafelontwerp vormt het interieur om tot een mobiele werkruimte. De beeldscherm-interface bestaat uit een 12,3-inch instrumentenmonitor en een centraal geplaatst 12,3-inch beeldscherm. Door ‘Hey Nissan of ‘Hello Nissan’ (voorlopig alleen beschikbaar in het Engels) te zeggen kunnen inzittenden voertuiginformatie opvragen of bijvoorbeeld de route aanpassen, inclusief zoeken naar interessante bestemmingen. Andon-verlichting Het volgende willen we ook even noemen: Andon (??) en Kumiko (??). Andon is een Japanse papieren lantaarn die een zachte gloed produceert en wordt gebruikt om huizen te verlichten. Andon dateert uit de tijd van de samurai. De lantaarn bestaat uit een houten frame met daaromheen een dun stuk gespannen papier. Een kaars – die binnen het frame is geplaatst – geeft een warm licht dat de omgeving accentueert. Nissan heeft zich voor de sfeerverlichting laten inspireren op andon-verlichting. Kumiko En dan hebben we nog Kumiko. Dit is een traditionele Japanse techniek die wordt aangetroffen in houtbewerking. Kumiko is een complex, fraai geometrisch patroon dat al eeuwenlang wordt gebruikt. Een nieuw ontwikkeld Kumiko-patroon is te zien op het ‘schild’ vooraan de auto die de traditionele grille van een benzineauto vervangt. Kumiko is ook in de Nissan Ariya toegepast om de gloed van de andon-verlichting te omsluiten.” Begin 2021 Meer details over de beschikbaarheid en prijzen van de Nissan Ariya in Europa zal in de komende maanden bekend worden gemaakt. De marktintroductie vindt begin 2021 plaats. Het bericht Elektrische Nissan Ariya komt in vijf verschillende versies verscheen eerst op ZERauto.nl .
Twee uitvoeringen De elektrische BMW iX3 is leverbaar in twee uitvoeringen, Executive en High Executive. De basisversie (Executive) is uitgerust met de volgende zaken: BMW iX3 Executive Metallic exterieurlak 19-inch lichtmetalen aerowielen in Bicolor Jet Black (met 5 procent lagere luchtweerstand) Adaptief onderstel Dashboard uitgevoerd in Sensatec Panoramadak Driving Assistant Professional Active Protection Stof/leder combinatie ‘Leatherette’ Alarmsysteem klasse 3 (VbV/SCM) Scheidingsnet tussen bagageruimte en achterbank Inklapbare buitenspiegels met automatisch dimmende buitenspiegel aan bestuurderszijde Automatisch dimmende binnenspiegel Elektrisch verstelbare voorstoelen Opbergpakket Elektrisch verwarmbare voorstoelen Ambiance verlichting Automatische 3-zone airconditioning LED-koplampen met uitgebreide functionaliteit Telefoonvoorbereiding met draadloze oplaadmogelijkheid WiFi hotspot BMW Live Cockpit Professional BMW Connected Pack Professional II BMW iX3 High Executive: Als extra’s heeft de High Executive-uitvoering de volgende uitrusting: Lichtmetalen 20-inch aerowielen (met 5 procent lagere luchtweerstand) Adaptieve LED-koplampen Geluiddempende beglazing in de voorportieren Comfort Access Vernasca lederen bekleding Sportstoelen voorin met lendensteunen Head-up display Grootlichtassistent Parking Assistant Plus met achteruitrijcamera Gebarenbediening (BMW Gesture Control) Harman Kardon Surround Sound audiosysteem Vanafprijs van BMW iX3 De BMW iX3 is leverbaar voor een consumentenadvies prijs vanaf 71.000 euro. De fiscale waarde is 69.500 euro. De BMW iX3 wordt later in 2020 het eerst in China gelanceerd en is het eerste model van het merk dat ook voor de export wordt geproduceerd in de fabriek in Shenyang, China. Deze fabriek is onderdeel van de joint venture BMW Brilliance Automotive. In 2021 komt BMW met de i4 op basis van de BMW i4 Concept . Specificaties BMW iX3 Elektromotor : synchrone draaistroomelektromotor zonder magneten Piekvermogen elektromotor : 286 pk (210 kW) Systeemkoppel : 400 Nm 0-100-tijd : 6,8 seconden Topsnelheid : 180 km/u (begrensd) Aandrijving : achterwielen Accupakket : 80 kWh (74 kWh bruikbaar) Aantal cellen accupakket : 188 Actieradius : 459 kilometer (WLTP) Bijzondere elektromotor De elektromotor in de BMW iX3 werkt volgens het principe van een synchrone draaistroomelektromotor zonder magneten. In deze constructie is het gebruik van zeldzame aardmetalen overbodig. Interessante lader De oplader levert energie aan zowel de 400-voltaccu voor de aandrijving als de gewone 12-voltaccu. Aan een laadpunt met wisselstroom is zowel eenfase als driefase laden mogelijk met maximaal 11 kW. Aansluiten op een snellader (gelijkstroom) maakt opladen mogelijk met maximaal 150 kW. In 10 minuten kan 100 kilometer rijbereik worden bijgeladen. De hoogvoltage-accu in de BMW iX3 kan in 34 minuten van 0 tot 80 procent van zijn capaciteit worden opgeladen. IONITY-netwerk Berijders van de BMW iX3 kunnen profiteren van de vaste tarieven van de snelladers van het IONITY netwerk: € 0,29 per kWh. Het basistarief van IONITY en dat voor BMW Charging is voor berijders van de iX3 de eerste drie jaar gratis. De met de auto meegeleverde thuislaadkabel is nieuw en debuteert samen met de BMW iX3. De kabel kan met adapters worden gebruikt in standaard huishoudelijke en in industriële stroomaansluitingen. Wallbox Behalve de BMW Wallbox Essential is ook de Eneco Wallbox leverbaar voor thuis opladen. Die biedt de mogelijkheid van een gespecificeerd overzicht van laadtransactie en de kosten van thuis opladen, volgens het merk ideaal voor wie zijn BMW iX3 zakelijk gebruikt. De standaard BMW Charging Card biedt rijders van de BMW iX3 wereldwijd toegang tot meer dan 450.000 openbare laadstations en alle laadstations in Nederland. Bagageruimte Dankzij de in de verhouding 40:20:40 gedeelde, neerklapbare achterbankleuning is de bagageruimte stapsgewijs te vergroten van 510 tot 1.560 liter. Goed geluid! BMW IconicSounds Electric debuteert in de BMW iX3. Variaties in de belasting van de auto worden weerspiegeld in een variërend geluid. Energieterugwinning als de bestuurder het motorpedaal loslaat en remt, gaat eveneens vergezeld van een soepele variatie in het geluid. Iedere manier van rijden wordt begeleid door een bijpassend geluidsbeeld. Als de start-stopknop wordt ingedrukt, is een korte melodie te horen. Deze voorziening is standaard in de BMW iX3, terwijl de geluiden tijdens het rijden behoren tot de uitvoering High Executive. Met de groeten van Hans De ‘rijgeluiden’ zijn specifiek gecomponeerd door de sound designers en acoustic engineers van BMW. De melodie bij de start-stopknop is het resultaat van de samenwerking van Hans Zimmer en de sound designer van BMW, Renzo Vitale. Het is een primeur in een productieauto. Soundtracks voor de BMW iX3 voor het rijden die zijn voortgekomen uit de samenwerking met Hans Zimmer zijn later ook voor andere geëlektrificeerde BMW modellen beschikbaar. Dat is dan wel weer grappig. Het bericht BMW iX3: de vanafprijs en uitrusting verscheen eerst op ZERauto.nl .
Over het onderzoek In maart 2020 onderzochten de Vereniging Elektrische Rijders (VER) en ElaadNL de ervaringen en meningen van elektrische rijders over het (slim) laden van elektrische auto’s. In het onderzoek was onder andere aandacht voor hoe EV-rijders hun elektrische auto’s laden, welke knelpunten zij hierbij ervaren (in binnen- en buitenland) en wat de ervaring is met slim laden. Rapport Nationaal Laadonderzoek 2020